Klasterowy ból głowy jest napadowym, pierwotnym bólem głowy o tak dużym nasileniu, że przez pacjentów bywa określany jako „nie do zniesienia” lub „najgorszy w życiu”, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do nieracjonalnych zachowań. Jest silniejszy od migreny, ale występuje rzadziej. Jak leczyć klasterowy ból głowy (zespół Hortona), czym jest i czy da się mu zapobiegać?
Choroba dotyka częściej mężczyzn niż kobiet, stanowi około 0,1% wszystkich rodzajów bólów głowy, a ogólna częstotliwość zachorowania w populacji oceniana jest na około 0,1-0,4%. Może zacząć się w każdym wieku, ale najczęściej przypada na wiek 10-40 lat.
Przyczyny klasterowego bólu głowy nie są znane. Istnieje zbieżność w częstszym występowaniu tego typu dolegliwości u osób, u których w rodzinie zdarzały się przypadki zespołu Hortona, dlatego przyczyn upatruje się między innymi w genetycznym podłożu.
Alkohol.
Przebywanie w wysokich temperaturach np. na saunie, w dusznych pomieszczeniach, na powietrzu podczas letnich upałów.
Brak snu, niska jakość snu lub zbyt długi czas snu.
Przebywanie na dużych wysokościach.
Wyraziste zapachy.
Leki i substancje rozszerzające naczynia krwionośne.
Napady klasterowego bólu głowy zdarzają się podczas snu zwłaszcza w fazie REM, w nocy, nad ranem lub podczas popołudniowej drzemki. U niektórych pacjentów dostrzegalny jest związek występowania zespołu Hortona z porami roku.
Bóle głowy klasterowe objawiają się napadami bardzo silnego bólu obejmującego połowę głowy: okolice oczodołu, policzka, może promieniować do ucha lub potylicy. Charakterystyczne jest występowanie dolegliwości towarzyszących po tej samej stronie co ból:
przekrwienie spojówki oka,
łzawienie,
obrzęk twarzy,
opadnięcie powieki,
zwężenie źrenicy,
zatkanie otworu nosowego,
mogą pojawić się nudności i wymioty, uczucie niepokoju, ogólne osłabienie i wyczerpanie.
Klasterowe bóle głowy i objawy mu towarzyszące mają charakter epizodyczny, mogą pojawiać się bardzo rzadko, ale u niektórych pacjentów zdarza się wiele napadów dziennie, trwających do kilku godzin. Takie bóle głowy muszą być leczone, chociaż same w sobie nie stanowią zagrożenia dla życia, to zdarza się, że pacjenci przeżywający tak wielkie cierpienie posuwają się do drastycznych zachowań, w tym prób samobójczych. W 10 punktowej skali oceny bólu VAS ankietowaniu pacjenci przeważnie umieszczają go między 6 a 8, czasami nawet 9.
Oba rodzaje bólu charakteryzują się dużą intensywnością i mają wiele wspólnych cech, dlatego nie jest łatwo rozróżnić, czy dolegliwość to migrena czy klasterowy ból głowy.
Migrena częściej dotyka kobiet, a klasterowy ból głowy mężczyzn
U tej samej osoby nie występują obie dolegliwości. Jeżeli cierpisz na migrenę, to napady klasterowego bólu Ci nie grożą, i odwrotnie.
W przypadku migren ból zlokalizowany jest po jednej lub po obu stronach. Klasterowy ból zawsze zlokalizowany jest po jednej stronie, najczęściej za okiem lub w okolicy skroni.
Migrena charakteryzuje się zmiennym nasileniem, a ból ma charakter pulsujący. Ból głowy klasterowy atakuje nagle, stopniowo narasta i jest wyjątkowo silny, kłujący.
Ataki migrenowe można próbować leczyć samodzielnie sposobami domowymi i lekami doustnymi; w przypadku klasterowych bólów leki doustne działają zbyt wolno.
Klasterowe bóle głowy są krótsze, trwają od kilkunastu minut do kilku godzin.
Klasterowy ból głowy nie jest poprzedzony aurą i nie towarzyszą mu nadwrażliwość na dźwięki czy światło.
Dolegliwości nie można bagatelizować, a każdy chory z nawracającym bólem głowy powinien zgłosić się do diagnostyki. Rozpoznanie klasterowego bólu głowy wykonuje się na podstawie wywiadu lekarskiego, a w dalszej kolejności badania krwi i badań obrazowych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny). Po wykluczeniu innych możliwości i współistnienia chorób wywołujących bóle głowy, można przejść do ustalenia terapii.
Leczenie klasterowego bólu głowy wymaga indywidualnego podejścia. Doraźnie w napadzie podaje się głównie tryptany w zastrzykach lub aerozolu oraz inhalacje 100% tlenem. W zapobieganiu stosuje się zwykle blokery kanału wapniowego, glikokortykosteroidy oraz węglan litu. Leczenie musi być dobrane indywidualnie, najlepiej łączące metody farmakologiczne, fiozjoterapeutyczne oraz psychoterapeutyczne.
W integracyjnym centrum leczenia bólu AnalgoMed we Wrocławiu dobierzemy dla Ciebie skuteczną metodę terapeutyczną. Klasterowy ból głowy jest chorobą przewlekłą z okresami remisji i zaostrzenia, a leczenie powinno być tak dopasowane, by uzyskać jak najdłuższy okres bez kolejnych napadów. Umów się na wizytę.